Maand: juli 2015

Dooj nog bellnbloazen? Joarn neet èdoan! Vrooger koj dat zo mooj doon met un betje Teepol oet de melkkamer. Vandage zaggen wieleu un echen bellnbloazer den het groot har annepakt. Hee har un touw met luskes watte in het sop deupn. Doarnoa zweejn è met het touw duur de loch woerduur hee de mooiste belln maakn. De wichter warn der gek op! Een nieuw sprookje: De bellenblazer van Krakau in plaats van de rattenvanger van Hamelen.
Vandage he’w wieters de oole burcht van Krakau bezoch.tenminste, dat wo’w…. Krakau is net zo westers en modern as Eanter en Almelo, zo neet, nog moderner, mear ie zeet ok nog wàh resjes van het communistische verleden terugge. Zo is ter meastal un gelimiteerd antal kaartjes beskikbaar vuur de bezeenswaardigheden. Aj der ‘s morns neet op tied bie bint bint alle kaartjes àh oetverkoch en muj boetn bliewn. Wie warn vandaage dus ok te laate en doarumme he’w het kasteel mear van boetn bekekn. Vuur de Dom mossen wie ok kaartjes koopn, mear gelukkig warn wie doar nog op tied vuur. Het krange was wah wier da’k hier gen foto’s moche maakn. Zelfs neet zoonder flitser. Doar warn ze froai strak an. Rich ie un camera op iets, koomp ter druk zonnen sopoost met de melding “no photo!”.  Dan hek ter meteen ok tabak van en ontvluche ik de kaarke. Zo jaage ie de leu oet de kaarke….

Auschwitz lig vlak bie Krakau. Wie hebt doarumme vandage un auto èpakt um der hen te veurn. Al met al wa’w zeker un uur oonderweg dus dat “dichtebie” völ qua tied nog wàh teangn. De Duutsers hebt de kààmpn van Auschwitz hier èbouwd vanwege de gunstige ligging. Doar was un spoorliene en het lea wied genog van de bewoonde wereld um eur gruweldaden te camoufleern. Doar bint in totaal dree kààmpn èbouwd:un concentratiekamp “Auschwitz I”, un vernietigingskamp “Auschwitz II Birkenau”  en un arbeidskamp “Auschwitz III”.Auschwitz I en II bint lös vuur de leu um te bezeukn.
Wie hebt vandage as echte Nederlàànders èkeuzen vuur de goedkeupste anpak, ‘s moarns noar Birkenau en ‘s middaangs noar het museum in Auschsitz I. Noar dree uur koj der gratis in, vandoar.
Het geheel was indrukwekkend te zeen. Doar bint ongeveer 1,1 miljoen jönn vermoord (doar bint gen exacte ciefers umdat dit express neet wörn bie èheuln) duur de Nazi’s in Auschwitz. Van klein tot groot. Doarnöas ok nog völle Roma, Jehova’s, homoseksueeln enz. De foto’s sprekt vuur zichzelf. Het is ongeleufelijk dat de leu dit mekaar könt andoon! Wuurumme?
‘s Middaangs wow um dree uur noar het museum want dan was het gratis. Helaas warn der ok ààndere leu op dit idee èkömn, want de kaartjes van dree uur warn al oetverkoch. Wie mossen wachen tot kwart vuur viewe vuurdaw noar binn konnn….In het museum met de bekeande toogangspoorte “Arbeit macht frei” kreej un oawerzich van het leawn in Auschwitz. De dood loern oaweral!

Bie oons eerste bezeuk an de binnenstad van Krakau bi’w met un trein ègoan. Dit schealn oons het zeukn van un parkeerplaatse in de drokke binnstad. Doarnöast stopt un trein liek in het oole centrum, dus wie hoown ok neet zo vear te loopn. Wie zolln es meu wörn…Het stationsgebouw van Zabierzow, woew vetrökkn was trouwens kunstzinnig versierd met ne grootn vogel Een idee vuur Riessen of Wierdn?
In Krakau zaggen wie völle rietuige met peere der vuur. Un toeristisch rondritje duur het oole Krakau. Het meakn nöast de koetsier zorgen der vuur dat alle driete van het peerd wörn opperuumd. Miskien een idee vuur de begeleiders van de peere van het Leijerweerd? Dan hew ok gen las mear van die onmeunige strontheupe op de stroate.
Mear wie zaggen ok modernere vormen van vervoer. Un super de luxen Ferrari en un oold Fiatje slechts een paar meter van mekaar. Grote contrassen in Krakau (dit lik wàh un titel van un book oawer Bob Evers).
Krakau steet bekeand um zien oold plein met doarop de Lakenhal. In’n Tweeen Wereldoorlog wörn dit plein duur de Duutsers herneumd in Adolf  Hitler Platz. Noa 45 is dit wier rap terugge veràànderd…
En as leste een brötje in het restaurant woe’w ‘s middaangs wat attn ( un zogenaamden lichen lunch). Volgens mie steet er op: Kiek oet, stöet oe heuwd neet! En dat hew ok èdoan! (oetkiekn dus).

Vandage bi’w noar de mijnen van Moria èwes, ofwel de zooltmien’n van Wieliczka. Dizze stoat op de Werelderfgoedlieste van de UNESCO. Hier wörn àh in 1044 zoolt èwönn oet de groond. Zoolt was toen het witte goold, dus doar is in de loop der joarn good an verdeend. Doar bint in totaal 9 verdeepingen in de groond oetèhuëwn tot un deepte van 327 meter. Seends 1993 wordt hier trouwens gen zoolt mear èwönn, mear de zooltmienn bliewt nog un grootn toeristentrekker.
Het totaal deer mie deankn an de mijnen van Moria oet “Lord of the Rings”, vandoar un titel van dizzen blog.Volle oonderaardse gänge met standbeelden, zaaln en zo voort.Het meuiste was de oondergroondse kapelzale met ziene kroonluchters van zooltkristaln.
Wie veunn het mooi um te zeen, mear an de ààndere kàànte völ het ok bun betje teangn umdat het zo netjes was. Ie kreangn zelfs gen smerige schoone van de roondleiding. Het was te schoone en te compleet. Wie missen het daadwerkelijk zooltwinn.
Wat oons ok opväll was dat de kaartjes vuur de Pooln goedkeuper warn as vuur de boetnlàànders. Un gevalletje van discriminatie? En natuurlijk da’j vuur het koopn van de kaartjes un ààndere riege hebt as vuur un ingàànk. Un oawerbliefsel van het communisme? Het heul der nog wàh vuur…

Ken ie de Teletubbies? Dat mut toch wàh! Een van de meest bekeande wichterprogramma’s op de televisie. Vuural bekeand vanwege het handtasje van Pooh, en de herhalingn van alle filmpkes “Nog un keer, nog un keer”….
Seends vandage weer ik ok woer ze dit hebt opènömn, want dat is in Krakau. Want wat wil het geval? Zie hebt hier in de 19e eeuw spontaan un heuvel oppèweurpn as monument vuur de Poolse verzetsstrieder Tadeusz Kościuszko. Ik had der nog nooit van ėheurd, mear ik goa der van oet dat bie uleu ongetwiefeld un leampke geet brààndn. “Tadeusz Kościuszko, aha!” (dat neumt ze un aha-erlebnis).Den heuvel is begreuid met grös, en dat lik dan wier sprekkend op de teletubbiesomgeving. De Oostenriekers hebt hier ok nog un vesting bie èbouwd, want vrooger maakn Krakau (en de res van zuud-Pooln) oonderdeel oet van het Habsburgse riek van oondermeer keizerin Sissie. Het döt mie un betje deankn an “Kamp Colditz” (heur ik doar wier un aha-erlebnis?).
Vanof dizzen bult hej trouwens un heel mooi oetzich oawer Krakau. De foto’s die’k doar van hebbe maakt mu’k nog samenvoongn tot un panoramafoto, dus die he’k nò nog neet terechte.

Ps. Wus ie trouwens dat er in Krakau ongeveer 750.000 leu woont? Net zo völle as in Amsterdam.

Vandage goaw op reize, want de zommervakàànsie is annèbrökn. En dan geet zo betje iedereene, den dat kan en wil, op pad. Wie goat dit joar noar Krakau in Pooln en noar Berlijn. Het is un hele trip, 1150 kilometer noar Krakau, mear doar is dan ok völle te zeen. Krakau is un oole Poolse stad, den in un oorlog hoaste neet is bombardeerd. Doar stoat dus nog völle oole gebouwn. Doarnöast ligt er Auschwitz ok nog vlakbie want dat wiw ok nog gearne bekiekn. Wie hebt un huuske èhuurd in Krakau, milln in’n bos. Bliewt wieleu nog un betje landelijke sfeern hangn met al dat stedelijke oetstapjes. De tweede wekke goaw noar Berlijn,  un stukn dichter bie hoes. Dit oonder het motto, Berlin, dass muß man einmal gesehen haben.